از اینترنت چمدانی اوباما تا شبکه توشه، هیاهوی بسیار برای هیچ

11/21/2019

سخن سیاسی روز

پس از آغاز اعتراضات مردمی در هفته گذشته، دستگاه سرکوب رژیم علاوه بر ضرب و شتم، دستگیری و کشتار مردم بی دفاع در خیابانها و خانه‌هایشان، برای قطع ارتباطات خبری میان مردم با یکدیگر و همچنین با خارج از کشور، شبکه اینترنت را بطور کامل قطع کرد. این اقدام رژیم موج محکومیت گسترده‌ای را میان ایرانیان و همچنین محافل سیاسی، خبری و حقوق بشری در سطح بین المللی ایجاد کرد. با وجود هشدارهای داخلی و خارجی و علیرغم ضرر و زیان مادی و دیپلماتیک، جمهوری اسلامی تاکنون همچنان به سیاست قطع ارتباط اینترنتی ادامه می‌دهد چرا که به طور جدی موجودیت خود را در خطر دیده است.

سیاست قطع اینترنت پیدیده تازه‌ای نیست. در سالهای اخیر، در هر نقطه‌ای از دنیا، مردمی که حکومت دیکتاتوری کشورشان را مورد چالش قرار داده‌اند، اگر چه بطور مقطعی یا موضعی، با قطع ارتباط تلفنی و اینترنت مواجه شده اند. اما از آنجا که جمهوری اسلامی در هیچ موردی همانند حکومت های متعارف دیگر – ولو استبدادی – نیست، با سیاست حداکثری حرکت کرده و پیش می‌رود. اگر ارتکاب جنایت برای حفظ حکومتش لازم باشد، حاضر است مسافت میان چند کشور را طی کند تا در قتل عام نیم میلیون انسان سوری دست بالا را داشته باشد. اگر قرار بر ترویج مزخرفات مذهبی برای ادامه حکومتش باشد، چندین میلیون انسان را پیاده راهی کربلا برای شرکت در مراسم اربعین می‌کند. و اگر گردآوری افواج جنایتکاران در خاور میانه لازمه پیشبرد سیاست ضد یهودیت و صدور اسلام شیعه ناب محمدی‌اش است، در صرف میلیاردها دلار هزینه تردید به خود راه نمی‌دهد.

با قطع اینترنت در ایران توسط جمهوری اسلامی، در روزهای اخیر ادعاهایی مبنی بر ایجاد تکنولوژی جایگزین برای ایجاد ارتباط میان داخل و خارج از ایران بگوش می‌رسد. این اولین بار نیست که موضوع استفاده از اینترنت آزاد، سریع و رایگان برای ایرانیان در داخل کشور مطرح می‌شود. دولت آمریکا در اواخر دوره اول و اوایل دوره دوم ریاست جمهوری آقای اوباما با طرح پروژه اینترنت چمدانی، برای مدتی ایرانیان را خوشحال کرد، وعده و وعیدی که هرگز نه تنها انجام نشد، بلکه پس از شروع مذاکرات اتمی دیگر سخنی از آن بمیان نیامد.

پس از پیروزی آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، امید دسترسی به اینترنت آزاد، سریع و رایگان در میان ایرانیان قوت گرفت. از اخبار تا شایعاتی که توسط مخالفان شیفته آقای ترامپ مخابره می‌شد، اینطور بنظر می‌رسید که این پدیده استثنایی، بالاخره در حال تحقق است. حتی در جریان اعتراضات گسترده بهمن ماه 1396، اخباری مبنی بر تکمیل فاز نهایی آن  مداوما توسط گروهها و شخصیتهای مخالف رژیم و دلبسته به ترامپ چه در شوهای تلگرامی و اینستاگرامی و یا برنامه های زنده یوتیوبی‌شان به گوش رسید.

اما تا همین چند ماه پیش دوباره موضوع به فراموشی سپرده شد و خبری از آن وعده‌ها نشد تا در هفته گذشته بالاخره کوه موش زایید و شبکه توشه، ابتدا توسط برخی از هموطنان در رسانه های اجتماعی و سپس توسط سایت وزارت خارجه آمریکا به عنوان یک جایگزین عملی برای اینترنت معرفی شد.

شبکه توشه ادعا می کند که می تواند از طریق ماهواره، بسته‌هایی package بامحتوی اطلاعاتی را به دستگاههای گیرنده‌ای که بر روی موج خاصی نتظیم شده باشند، ارسال کند. افرادی که به ماهواره در ایران دسترسی دارند، می‌توانند این بسته‌های حاوی اطلاعات( مثلا خبر و یا مشاهده برخی از سایتها) را در کامپیوتر خود دانلود و offline استفاده کنند.

این تکنولوژی نه تنها به هیچوجه جایگزین دسترسی به اینترنت، حتی با پراکسی و سرعت کم نیست، بلکه کاملا یکطرفه یعنی از خارج به داخل است. این بسته حاوی اطلاعات و یا خبرهای (گزینش شده) که در زمان بسته بندی در این محموله جای می‌گیرد، کمکی به ارتباط میان مردم در داخل برای هماهنگی با یکدیگر و یا ارسال خبر تظاهراتها به روی شبکه‌‌های اجتماعی نمی‌دهد. این تکنولوژی حتی توانایی رادیوهای فارسی زبان در زمان شاه مانند رادیو مسکو که برای توده‌ای‌ها و یا رادیو بغداد که برای نیروهای اپوزیسیون اخبار و کدهای داخلی ارسال می کرد، ندارد. چرا که سهولت استفاده از رادیوی موج کوتاه با تکنولوژی شبکه توشه قابل مقایسه نیست. جا دارد هموطنانی که توانسته‌اند این بسته‌ها را دانلود کنند، دیگران را از تجربه خود مطلع کنند. (اگر کسی تا به حال قادر به انجام اینکار بوده باشد.)

البته اگر این وعده‌ها چه در زمان آقای اوباما و یا در دوران کنونی، آبی برای مردم ایران گرم نکرد، اما در عوض برای عده ای ناندانی شد. چه آنهایی که در راس پروژه اینترنت چمدانی بودند و چه اینهایی که اکنون پروژه توشه را به عنوان جایگزین اینترنت معرفی می‌کنند، همان بالایارهایی که یک دهه پیش، صدای براندازان را با دستکاری در الگوریتم سایتشان خفه می‌کردند. همان سایتهایی که با حمایت جناح رفستجانی و بعدها اصلاح طلبان به کار ادامه دادند.